Vandaag, dinsdag 25 november 2025, heeft de Hoge Raad een uitspraak gedaan die van groot belang is voor slachtoffers van ernstige geweldsmisdrijven en zedenzaken. Als slachtoffer wil je dat het onrecht stopt en dat je schade vergoed wordt. De juridische kosten kunnen daarbij een zorg zijn, maar gelukkig is er nu nóg meer mogelijk dan voorheen.

De hoogste rechter van ons land heeft vandaag duidelijkheid geschept: de kosten die je maakt voor een advocaat voordat een strafzaak begint (bijvoorbeeld om stalking te stoppen), kunnen volledig worden vergoed door de dader. Dit komt bovenop de regelingen die er al waren. We leggen je hierna uit hoe dit zit.

Misschien weet je al dat slachtoffers van ernstige gewelds- en zedenzaken in Nederland relatief goed beschermd worden. Voor de strafprocedure zelf (de rechtszaak tegen de verdachte/dader) bestond namelijk al de mogelijkheid voor slachtoffers om kosteloos een advocaat in te schakelen via de Raad voor Rechtsbijstand. Dit heet ‘een toevoeging‘.

Dit is een subsidie vanuit de overheid, bedoeld om ervoor te zorgen dat jij als slachtoffer altijd juridische bijstand krijgt tijdens het strafproces, ongeacht je inkomen. Dit is echter een vaste vergoeding die specifiek bedoeld is voor het werk van de advocaat tijdens de strafprocedure. Je hebt dan doorgaans van het Openbaar Ministerie al een brief (met wensenformulier) ontvangen waarin staat dat de verdachte zal worden vervolgd en dat je een schadevergoeding kan vorderen. Een advocaat kan dan een toevoeging voor je aanvragen voor de advocaatkosten, zodat hij je kosteloos kan begeleiden bij het indienen van ‘een vordering benadeelde partij’. Ook zal hij je kosteloos begeleiden bij het uitoefenen van jouw overige slachtofferrechten (zoals het spreekrecht tijdens de zitting).

Maar wat nu als je kosten maakt vóórdat er überhaupt een rechtszaak is? Bijvoorbeeld omdat je, zoals in de zaak van vandaag, gestalkt wordt en een advocaat nodig hebt om dit te stoppen, bewijs te verzamelen of sommatiebrieven te sturen?

Deze kosten vielen vaak buiten de boot of werden gezien als onderdeel van de standaard proceskosten (waarvoor je vaak maar een fractie vergoed kreeg). Hierdoor bleven slachtoffers soms met kosten zitten, ondanks de subsidie voor de rechtszaak zelf.

De Hoge Raad oordeelde vandaag dat hier verandering in komt. De rechters maken nu een scherp onderscheid tussen twee soorten kosten:

1. Proceskosten (de rechtszaak zelf): Voor het voeren van de strafprocedure in de rechtszaal kun je vaak dus al gebruikmaken van de kosteloze toevoeging (subsidie) van de Raad voor Rechtsbijstand.

2. Buitengerechtelijke kosten (het voortraject): Dit zijn de kosten die je maakt voordat je je officieel voegt in het strafproces. Denk aan het veiligstellen van bewijs of het juridisch sommeren van de dader om te stoppen.

De Hoge Raad bepaalt nu dat deze tweede groep redelijke kosten (het voorwerk) volledig vergoed moet kunnen worden door de dader als materiële schade. Het zijn namelijk noodzakelijke kosten die je moest maken omdat de dader onrechtmatig handelde.

Ben je slachtoffer van een ernstig geweldsmisdrijf, zedenfeit of stalking? Dan sta je er nu dus mogelijk wat sterker voor.

• Voor de rechtszaak zelf: Je kunt nog steeds gebruikmaken van de kosteloze toevoeging via de Raad voor Rechtsbijstand voor de strafprocedure.

• Voor het voortraject: Moeten wij namens jou al in actie komen voordat de rechtszaak begint (bijvoorbeeld om erger te voorkomen)? Dan kunnen we deze kosten nu succesvol verhalen op de dader als schade.

Het rechtvaardigheidsgevoel wordt hiermee beter hersteld: de dader draait op voor de ellende én voor alle kosten die jij moest maken om die ellende te stoppen.

Heb je te maken met letselschade of ben je slachtoffer van een misdrijf? Blijf er niet mee rondlopen. Je staat juridisch sterker dan je denkt, zowel door de bestaande subsidies als door deze nieuwe uitspraak.

Bij Boeij Letselschade Advocatuur kennen we de weg in het juridische landschap én de regio. Wij vragen de toevoeging voor je aan én vechten zo mogelijk voor vergoeding van je overige kosten. Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.